ВИБРАНІ АСПЕКТИ ДІЯЛЬНОСТІ МІСЦЕВИХ ОРГАНІВ ВЛАДИ АВСТРО-УГОРСЬКОЇ МОНАРХІЇ НАПРИКІНЦІ ХІХ – НА ПОЧАТКУ ХХ СТОЛІТЬ ЯК ОДНА З ПЕРЕДУМОВ ПРОГОЛОШЕННЯ ЗУНР

Khrystyna Moriak-Protopopova

Анотація


На основі аналізу загальних передумов проголошення ЗУНР встановлено, що важливе значення мала діяльність Галицького намісництва і підконтрольних йому місцевих органів влади (староств, поліції тощо). Виявлено, що листопадовим подіям 1918 р. передувала тривала економічна криза, наслідком якої стала перша хвиля масової еміграції українців за кордон, репресії українців за національною ознакою, численні зловживання місцевої влади на виборах спрямовані проти українських політичних і громадських діячів, політичні убивства, розвиток українського політичного руху та опір місцевої польської еліти спробам виділення українських земель в окремий коронний край у складі Австро-Угорщини.


Ключові слова


намісник, Галичина, вибори, війна

Повний текст:

PDF

Посилання


Kul'chyts'kyj, V. S., Bojko, I. J., Nastasiak, I. Yu, Mikula, O. I. (2002). Aparat upravlinnia Halychynoiu v skladi Avstro-Uhorschyny. L'viv: Triada plius.

Arkusha, O. (2000). Mikhal Bobzhyns'kyj ta ukrains'ke pytannia v Halychyni. Visnyk L'vivs'koho universytetu. Seriia istorychna, 35–36, 168–206.

Bachyns'kyj, Yu. (1924). Ukraina irredenta. Berlin: Vydavnytstvo ukrains'koi molodi.

Budzynovs'kyj, V. (1909). Po smerty Potots'koho «bozhevil'na» promova Viacheslava Budzynovs'koho v palati posliv derzhavnoi rady vyholoshena dnia 22-ho maia 1908 «na zamovlenie Poliakiv». L'viv: Drukarnia Ivana Ajkhel'bergera.

Val'dkhajm, K. (1896). Avstryjskyj put'. Moskow: PROHRESS.

Dejvis, N. (2006). Yevropa: Istoriia. Kyiv: Osnovy.

Demkovych-Dobrians'kyj, M. (1987). Potots'kyj i Bobzhyns'kyj Tsisars'ki namisnyky Halychyny 1903–1913. Rym: Vydannia Ukrains'koho katolyts'koho universytetu Sv. Klymenta Papy.

Dontsov, D. (1913). Suchasne politychne polozhenie natsii i nashi zavdannia. Referat vyholoshenyj na II vseukrains'kim students'kim z'izdi v lypni 1913 roku u L'vovi. L'viv: Moloda Ukraina.

Doroshenko, D. (1923). Moi spomyny pro nedavnie mynule (1914–1918). Chastyna persha: Halyts'ka ruina 1914–1917 rokiv. L'viv: Chervona kalyna.

Evyn, F. (1909). Pravotar. Zbirnyk obov'iazuiuchykh tsyvil'nykh i karnykh zakoniv ta prypysiv pro prava rus'koi movy vraz z vzoramy sudovykh podan', skarh, vnesen', zhalob, hramot, veksliv i pr. i podan' v spravakh administratsyjnykh z prypysamy pro stemplevi, vpysovi i perenosni nalezhytosty. Zhovkva: Pechatnia Vasylyian.

Kacharaba, S. P. (1993). Stavlennia avstrijs'koho uriadu do ukrains'koi emihratsii z Halychyny ta Bukovyny. Visnyk L'vivs'koho universytetu. Seriia istorychna, 29, 88–99.

Kondratiuk, O. V., Lepisevych, P. M. (2004). Halychyna v ХІХ st.: sotsial'no-ekonomichne, pravove ta vnutrishn'opolitychne stanovysche. L'viv: Apriori.

Krasivs'kyj, O. (1998). Ukrains'ko-pol's'ki vidnosyny u Halychyni (druha polovyna ХІХ – pochatok ХХ st.). Kyiv: UADU.

Kuz'ma, O. (1931). Lystopadovi dni 1918 r. Z iliustratsiiamy i shkitsamy. L'viv: Shtuka.

LODA. F. 350. Op. 1. Sp. 3228. S. 6. [Oborot].

Lozyns'ka, I. (2010). «Ukrains'ke pytannia» naperedodni ta na pochatku Pershoi svitovoi vijny. Naukovi zapysky Ternopil's'koho natsional'noho peduniversytetu im. V. Hnatiuka. Seriia istoriia, 1, 68–73.

Lozyns'kyj, M. (1909). Akt 12 ts'vitnia 1908 roku. Zbirka statej. Z portretom Myroslava Sichyns'koho. L'viv: Z drukarni Ajkhel'bergera.

Lozyns'kyj, M. (1922). Halychyna v rr. 1918–1920. Ukrains'ka revoliutsiia. Rozvidky i materiialy. Knyha piata. Institut Sociologique ukrainien.

Mykhal's'kyj, Yu. V. (1997). Pol's'ka suspil'nist' ta ukrains'ke pytannia u Halychyni v period vyboriv 1908 r. L'viv: Kameniar.

Mudryj, M. (2010). Posada zastupnyka marshalka Halyts'koho krajovoho sejmu (1861–1918). Lwów: miasto, społezeństwo, kultura. Tom VII : Urzędy, urzędnicy, instytucje. Studia z dzejów Lwówa pod red. Kazimierza Karolczaka i Łukasza T. Sroki. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego. 112–264.

Osechyns'kyj, V. K. (1957). Avstrijs'kyj vijs'kovo-politsejs'kyj teror v Halychyni pid chas pershoi svitovoi vijny. Naukovi zapysky L'vivs'koho derzhavnoho universytetu imeni Ivana Franka. Seriia istorychna: Pytannia istorii SRSR, 6, 64–91.

Plekan, Yu. V. (2002). Politychni ta ideolohichni aspekty ukrains'koho pytannia v Avstro-Uhors'kij imperii. Ukraina XX st.: kul'tura, ideolohiia, polityka: zb. statej, 6, 74–84.

Popyk, S. (1996). Ukrains'ke pytannia v politytsi Avstrii v roky Pershoi svitovoi vijny (1914–1918 rr.). Dissertation. Chernivtsi.

Rubynshtejn, E. Y. (1963). Krushenye Avstro-Venherskoj monarkhyy. Moskow: Yzdatel'stvo Akademyy nauk.

Rubl'ov, O. S. (2003). Vid piddanykh Avstrii do hromadian Ukrainy: halyts'ka ukrains'ka intelihentsiia ta Ukrains'ka revoliutsiia – vid repetytsii do uchasti (1917–1921rr.). Istoriia Ukrainy. Malovidomi imena, podii, fakty : zbirnyk statej, 22–23,117–156.

Rubl'ov, O. S., Reient, O. P. (1999). Ukrains'ki vyzvol'ni zmahannia 1917–1921 rr. Kyiv: Al'ternatyvy.

Stakhiv, M. (1958). Zakhidnia Ukraina ta polityka Pol'schi, Rosii i Zakhodu (1772–1918). T.1. Skrenton.

Sukhyj, O. M., Lozyns'ka, I. H. (2010). Stanovysche ukrains'koho naselennia v Halychyni na pochatku Pershoi svitovoi vijny. Naukovi pratsi istorychnoho fakul'tetu Zaporiz'koho natsional'noho universytetu, XXVIII, 151–155.

Tyschyk, B. J., Vivcharenko, O. A. (1993). Zakhidnoukrains'ka Narodna Respublika 1918–1923 rr. Kyiv: Svit.

Diamand, H. (1915). Poloźenie gospodarcze Galicyi przed wojną. Lipsk.

Grodyński, T. (1912). Ustawodawstwo emigracyjne na tle porównawczem ze szczególnem uwzględnieniem projektu ustawy austryackiej z r. 1904. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Hannaka, E. (1892). Historya і statystyka monarchii austryacko-węgierskiej dla klas wyźszych szkół średnich. Tarnopol: Druk St. Kossowskiego.

Kulczycki, L. (1916). Austrya a Polska. Kraków: Centralne Biuro Wydawnictw N.K.N.

Kurjer Lwówski (1894). 7 Lutego 1894 r, 38, 1.

Lewicki, A. (1907). Zarys Historyi Polskiej aź do najnowszych czasów. Wydanie czwarte przejrzane i uzupełnione przez Henryka Mościckiego. Warszawa: Druk W. L. Anczyca i Społki.

Mis, W. (1908). Portret Hr. Andrzeja Potockiego. Stanislawów: Druk i lit. St. Chowaniec.

Popowski, J. (1887). Polityka wschodnia Austro-Węgier. Kraków: J. K. Źupański & K. J. Heumann.

Rozporządzenie cesarskie z dnia 7. lipca 1915 o czasowem zawieszeniu dzialalności sądów przysięgłych. Dziennik ustaw państwa dla królestw i krajów w Radzie państwa reprezentowanych. Rok 1915. Część LXXXVII. Wydana i rozesłana dnia 8. lipca 1915. Wiedeń.

Rozporządzenie Ministra obrony krajowej w porozumieniu z Ministrem spraw wewnętrznych z dnia 22. maja 1915 którem ustanawia się właściwość władz politycznych dla administracyjnego postępowania karnego przy przekroczeniach przepisów dotyczących pospolitego ruszenia, popelnianych w czasie trwania obecznej wojny. Rok 1915. Wiedeń.

Rozporządzenie Ministra spraw wewnętrznych z dnia 1. marca 1915 o zarządzeniach karnych odnośnie do przekroczeń rozporządzenia cesarskiego z dnia 21. lutego 1915. Dz. u. p. Nr. 41. Wchodzących w zakres dzialania władz politycznych. Rok 1915. Wiedeń.

Spigel, J. (1911). Skorowidz adresowy (Lemberger Wohnungsanzeiger) krol. stoł. miasta Lwówa. Rocznik III. Lwów: Drukarnia Goldmana.

Sprawozdanie, C. K. (1917). Namiestnictwa, Centrali krajowej dla gospodarczej odbudowy Galicyi za czas od czerwca 1916 do lutego 1917. Kraków: Drukarnia Eug. i d-r. Kaz. Koziańskich.




DOI: http://dx.doi.org/10.30970/vla.2018.67.065

Посилання

  • Поки немає зовнішніх посилань.