НАРИСИ ДО ІСТОРІЇ ЛЬВІВСЬКОЇ КУХНІ XIV–XVIII ст.

Ihor LYLO

Анотація


Ця розвідка є спробою комплексного дослідження кулінарної культури мешканців Львова від XIV до кінця XVIII ст. У статті проаналізовано стан наявної історіографії проблеми, окреслено коло основних джерел і визначено перспективні напрямки подальших студій. На прикладах із повсякденного життя міста показано як історичні, політичні, економічні та релігійні обставини впливали на кулінарні уподобання львів’ян, трансформували суспільні уявлення про норми споживання їжі та культуру столу. Отримані результати підтверджують висунуту гіпотезу та мають потенційне практичне застосування у працях істориків, культурологів, антропологів, а також у професійній діяльності кухарів.

Ключові слова: Львів, food studies, кулінарна культура, історія кухні.


Посилання


REFERENCES

Alberto Capatti & Massimo Montanari. Italian Cuisine: A Cultural History. New York, 2003. (in English)

Ashley, Bob, Joanne Hollows, Steve Jones, and Ben Taylor. Food and Cultural Studies. Oxford: Taylor & Francis Group, 2004. (in English)

Babilon, Ján. Prvá kuchárska kniha v slovenskej reči. Pest, 1870. (in Slovak)

Badecki, Karol. Archiwum akt dawnych miasta Lwowa. A. Oddział staropolski. III. Księgi i akta administracyjno-sądowe. 1382–1787. Lwów, 1935. (in Polish)

Balaban, Majer. Żydzi lwowscy na przełomie XVI–XVII w. Lwów, 1906. (in Polish)

Bogucka, Maria. “Miasto i mieszanin w społeczeństwie Polski nowożytnej (XVI–XVIII wiek).” Czasy Nowożytne 22, 2009, 11–12. (in Polish)

Black, R. “Food Studies Programs.” In Routledge International Handbook of Food Studies, 201–205. New York, 2013. (in English)

Botero, Giovanni. The Travellers Breviat. London, 1601. (in English)

Bystroń, Jan. Dzieje obyczajów w dawnej Polsce: wiek XVI–XVIII. Warszawa, 1933. (in Polish)

Catlin, Martha, and Joel T. Rosenthal, eds. Food and Eating in Medieval Europe. Bloomsbury Academic, 2003. (in English)

Charewichowa, Łucia. Handel średniowiecznego Lwowa. Lwów, 1925. (in Polish)

Charewichowa, Łucia. Z przeszłości Lwowianek. Warszawa, 1935. (in Polish)

Chodurska, Halina. “Z dziejów medycyny naturalnej, czyli o księgach zielarskich.” Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Russologica V (2012): 26–28. (in Polish)

Chapple-Sokol Sam, “Culinary Diplomacy. Breaking Breaking Bread to Win Hearts.” The Hague Journal of Diplomacy 8, (2013): 161–181. (in English)

Co dzisiay gotować? czyli Sposób sporządzenia smakowitych potraw… (Lwów: F. Piller, 1822); Książka Kucharska dla Użytku w Domach Miejskich i Pańskich. Jasna i Dokładna Nauka Sporządzania, Potraw Mięsnych i Postnych. Zawierająca znaczny zbiór niezawodnych przepisów gotowania, dynstowania czyli duszenia, pieczenia ciast delikatnych, sporządzania kremów, galaret, sałat, komputów, smażenia owoców, robienia różnych ciepłych i zimnych napojów, tyzan, lukrów, lodów, konfitur, musów, mleczek, rulad, likierów i rozolisów, konserwowania wszelkich żywności przez suszenie, zaprawianie, bajcowanie, marynowanie i wędzenie; następnie: Spis potraw obiadowych dla domów gospodarskich w dni powszechne i świąteczne zastosowany do każdej pory roku, tudzież: Sposób ustawiania gustowanie wielkich stołów, urządzania uczt strzeleckich, śniadań a la fourchatte, wieczerzy i biufetów, na koniec: słowniczek wyjaśniający techniczne wyrazy kucharskie i wskazówka do sporządzania różnych przypraw zapasowych. Druga Poprawna Edycja. We Lwowie nakładem Franciszka PILLERA, 1835. (in Polish)

Czekalski, Tadeusz. “Dziewiętnastowieczni mistrzowie sztuki kulinarnej – ewolucja zawodu i czynniki prestiżu.” In Materiały z międzynarodowej konferencji naukowej…, ed. B. Moyejko, 365–373. Gdańsk, 2013. (in Polish)

Czerniecki, Stanisław. Compendium ferculorum albo zebranie potraw. Edited by J. Dumanowski and M. Spychaj. Warszawa, 2009. (in Polish)

Dashkevych, Roman, and Roman Shust. Lviv: MHKO “Dokumentalna skarbnytsia Lvova”. LNU im. I. Franka; Lvivske viddilennia Instytutu ukraïnskoï arkheohrafiï ta dzhereloznavstva im. Mykhay̆la Hrushevskoho NAN Ukraïny; Instytutu skhodoznavstva im. Ahatanhela Krymskoho NAN Ukraïny, 2000. (in Ukrainian)

Dembinska, Maria. Food and Drink in Medieval Poland. Rediscovering a Cuisine of the Past. Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1999.(in English)

Dias-Lewandowska, Dorota. “Jeść i pić w Rzeczypospolitej sarmackiej.” In Sarmacka pamięć. Wokół bitwy pod Wiedniem, ed. B. Dybaś, A. Woldan, A. Ziemlewska, Warszawa (2014): 107–122. (in Polish)

Dziubiński, Andrzej. Na szlakach Orientu. Handel między Polską a Imperium Osmańskim w XVI–XVIII w. Wrocław, 1998. (in Polish)

Emelyanov Yakov, “Puteshestvie Gilllbera de-Lannoa v vostochnye zemli Evropy v 1413–14 i 1421 godah Srednivekovye istochniki Vostoka i Zapada”, Kievskie universitetskie izvestiya №8 otd. №2 1893. (in Polish)

Estreicher, Stanisław. “Ustawy przeciwko zbytkowi w dawnym Krakowie.” Rocznik Krakowski 1 (1898): 102–134. (in Polish)

Franko, Olha. Persha ukrainska zahalno-praktychna kukhnia. Kolomyia, 1929. (in Ukrainian)

Franko, Olha. Persha ukrainska zahalno-praktychna kukhnia. Kharkiv, 2019. (in Ukrainian)

Fritz, Józef. Księgi Lekarskie w Lwowskich zbiorach XVI–XVII wieku. Lwów, 1928. (in Polish)

Franaszek, Piotr. “Dieta chłopów Galicyjskich na przełomie XIX i XX wieku.” Roczniki dziejów społecznych i gospodarczych T. LXXVI, Kraków (2016): 289–313. (in Polish)

Gałązka, Bogdan. Niepiczytelne trudy nowomodnych kuchmistrzów… Doctoral thesis, Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, 2023. (in Polish)

Girzs-Czagowiec, Weronika. “Obraz siedemnastowiecznej Polski i jej mieszkańców w oczach cudzoziemców.” Napis Seria XI (2005): 13–14. (in Polish)

Godina Golija, Maja. “Recent Trends in Food History in East and South-East Europe: 2016–19.” Food & History 18/1–2 (2020): 251–257. (in English)

Hadson, John, Lee Mordechai, Timothy P. Newfield, Arlen F. Chase, Adam Izdebski, Piotr Guzowski, Inga Labuhn, and Neil Roberts. “History meets palaeoscience: Consilience and collaboration in studying past societal responses to environmental change.” PNAS 115, no. 13 (March 27, 2018). (in English)

Halikowski, Stefan. “Smith Spices, Space, and Social Hierarchy in Europe, 1380–1750.” The International History Review 29, no. 2 (July 2027): 237–257. (in English)

Heneha, Roman. “Pomizh yizheiu ta nasolodoiu (alkoholni ta bezalkoholni osoblyvosti radianskoho Lvova, 1944–1953 rr.).” Visnyk Lvivskoho Universytetu, Seriia Istorychna, Spetsvypusk do 60-richchia profesora O. Sukhoho (2017): 339–355. (in Ukrainian)

Heneha, Roman. “Przy partyjnym stole. Dostawy towarów spożywczych dla nowej elity lwowskiej w latach 1944–1947.” Krakowskie Pismo Kresowe Rocznik 13 (2021): 245–259. (in Polish)

Hiiom, Levasser de Boplan. Opys Ukrainy. Lviv, 1990. (in Ukrainian)

Homola-Skąpska, Irena. “Krakowskie cukiernie i kawiarnie w XIX wieku.” Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio F, Historia 51 (1996): 43–61. (in Polish)

Hoszowski, Stanisław. Ceny we Lwowie w XVI–XVII wieku. Lwów, 1928. (in Polish)

Hoszowski, Stanisław. Ceny we Lwowie w 1701–1914. Lwów-Warszawa, 1960. (in Polish)

Hoszowski, Stanisław. “Klęski elementarne w Polsce w latach 1587–1648.” In Prace z dziejów Polski feudalnej…, ed. Z. Budkowa et al., 453–465. Warszawa, 1960. (in Polish)

Horel, Catherine. “Francis Joseph’s Tafelspitz: The Austro-Hungarian Cooking as an Imperial Project.” In Ilaria Porciani, Food Heritage and Nationalism in Europe, (2019): 138–155. (in English)

Hrushevskyi, Mykhailo. “Opys lvivskoho zamku 1495 r.” Zapysky Naukovoho Tovarystva imeni Tarasa Shevchenka 12 Lviv (1896): 4–8. (in Ukrainian)

Inkin, Vasyl. Narys ekonomichnoho rozvytku Lvova u XVIII st. Lviv, 1959. (in Ukrainian)

Isaievych Yaroslav, “Naidavnishyi istorychnyi opys Lvova” Zhovten, 10 (1980): 107–111. (in Ukrainian)

Jaworski, Franciszek. Królowie Polscy we Lwowie. Lwów, 1912. (in Polish)

Jaworski, Franciszek. Ratusz Lwowski. Lwów, 1907. (in Polish)

Januszek-Sieradzka, Agnieszka. “Artykuły luksusowe na stole królewskim w późnośredniowiecznej Polsce.” Studia Mediaevalia Bohemica (1/2009): 259–273. (in Polish)

Jędrzejewski, Sławomir. Jeszcze jedna bombka eksportowego. Piwo we Lwowie 1840–1939 Kraków, 2018. (in Polish)

Kapral, Myron. Liudy korporatsii: lvivskyi shevskyi tsekh u XVII–XVIII st. Lviv, 2012. (in Ukrainian)

Kapral, Myron. Pryvilei natsionalnykh hromad mista Lvova XIV–XVIII st. (Istoryko-dzhereloznavchyi ohliad). Lviv, 2010. (in Ukrainian)

Karpiński, Andrzej. “Przestępczość we Lwowie w końcu XVI i XVII wieku.” Przegląd Historyczny 87/4 (1996): 753–930. (in Polish)

Kalligas, Haris. “Monemvasia, Seven-Fifteenth Centuries. The Economic History of Byzantium: From Seven through the Fifteen Century.” Dumbarton Oaks Research Library and Collection, n. 39 (Washington, D.C.): 879–897. (in English)

Kavin Andrews, Casteles of the Morea, (rev. ed.), Athens, 2006. (in English)

Kis, Yaroslav. Promyslovist Lvova u period feodalizmu (XIII–XIX st.). Lviv, 1968. (in Ukrainian)

Kis, Yaroslav. Sotsialna borotba v misti Lvovi v XVI–XVIII st. Lviv, 1961. (in Ukrainian)

Kizik Edmund, Wesele, kilka chrztów i pogrzebów. Uroczystości rodzinne w mieście hanzeatyckim od XVI do XVIII wieku Gdańsk, 2001. (in Polish)

Klonowicz, Sebastian. Roxolania, czyli Ziemie Czerwonej Rusi. Warszawa, 1996. (in Polish)

Klenovych, Sebastiian Fabian. “Roksolaniia.” In Slovo Mnohotsinne. Khrestomatiia ukrainskoii literatury…, ed. Valeriy̆ Shevchuk and Vasyl Yaremenko, kn. 1, 237–290. Kyiv, 2006. (in Ukrainian)

Kocherkevych, Yaryna. “Zapovity lvivskykh mishchan XVII st.” Arkhivy Ukrainy 5 (2009): 148–152. (in Ukrainian)

Kozak, Szczepan. “Niecodzienna codzienność w badaniach historycznych po 2010 roku.” Galicja Studia i Materiały 4 Rzeszów (2018): 9–20. (in Polish)

Kozioł, Andrzej. Świat opilców i oźralców. Petrus, 2018. (in Polish)

Kozlowska-Ryś, Anna. Lwów na słodko i półwytrawnie. Liberum, 2020. (in Polish)

Korneli, Juliusz Heck. Pobyt Władysława IV we Lwowie w roku 1634. Lwów, 1887. (in Polish)

Kotlobulatova, Iryna. “Lvivska kukhnia protiahom storich.” Nezalezhnyi kulturolohichnyi chasopys ‘Ї’ 73 (2013). http://www.ji.lviv.ua/n73tes/Lvivska_kuhnya.htm (in Ukrainian)

Krypiakevych, Ivan. Istorychni prokhody po Lvovu. Lviv, 2007. (in Ukrainian)

Kryvonos, Volodymyr. “Do pytannia pro diialnist seredzemnomorskykh hrekiv u Lvovi v XVI–seredyni XVII st.” In Lwów: miasto, spoleczeństwo, kultura, t. II, Kraków (1998): 59–67. (in Ukrainian)

Kryvonos, Volodymyr. “Shliakhy lvivsko-levantiy̆skoï torhivli w kintsi XV – w seredyni XVII st.” UIZh 1 (1995): 48–57. (in Ukrainian)

Kryvonos, Volodymyr. “Torhivlia levantiyskym vynom u Lvovi v seredyni XVI – pershiy polovyni XVII st.” Lviv: misto, suspilstvo, kultura Lviv (1999): 126–136. (in Ukrainian)

Kryvonos, Volodymyr. “Torhova diialnist levantiyskykh kuptsiv u Lvovi w XVI – pershiy polovyni XVII st.” Visnyk Lvivskoho universytetu, ceriia istorychna 27 (1992): 97–108. (in Ukrainian)

Księga prszychodów i rozchodów miasta (1404–1414), wyd. Aleksander Czołowski, Lwów, 1896 (Pomniki Dziejowe Lwowa z Archiwum Miasta 2); Księga przychodów i rozchodów miasta 1414–1426. Wyd. A. Czołowski. Lwów, 1905 (Pomniki Dziejowe Lwowa z Archiwum Miasta, T. 3). (in Polish)

Kutrzeba Stanisław, Handel Polski ze Wschodem w wiekach średnich, Kraków, 1903. (in Polish)

La Varenne, Francois Pierre de. Le Cuisinier Francois. Texts presented by Jean-Louis Flandrin, Philip et Mary Hyman Montalba. Bibliothèque Bleue, Paris, 1983. (in French)

Liske, Xsawery. Cudzoziemcy w Polsce. Lwów, 1876. (in Polish)

Levus, Nazarii. “Kharchuvannia komisii hranyts u Lvovi (1578, 1579, 1581) na prykladi dzherela – trokh rahmentiv iz vydatkiv miskoi kasy.” Misto: istoriia, kultura, suspilstvo 7, Special Issue “Izha ta misto” Kyiv (2019): 9–20. (in Ukrainian)

Levus, Nazarii. “Predstavnytski vydatky mahistratu 1577–1583 rr. na prykladi knyh shchotyzhnevykh vydatkiv mista Lvova.” Misto: istoriia, kultura, suspilstvo 1/5 (2018): 46–58. (in Ukrainian)

Lylo, Ihor. Finansove hospodarstvo mista Lvova 1730–1750. Lviv, 1999. (in Ukrainian)

Łoziński Władysław, Złotnictwo lwowskie w dawnych wiekach 1384–1640, Lwów, 1889. (in Polish)

Łoziński Władysław, “Handel rybny”, Kwartalnik Historyczny Rocznik 4, Lwów (1890): 443–448. (in Polish)

Łoziński Władysław, Życie polskie w dawnych wiekach, wiek XVI–XVIII Lwów, 1907. (in Polish)

Lylo, Ihor. Hreky na terytorii Ruskoho voievodstva Rechi Pospolytoi v XVI–XVII st. LNU, 2019. (in Polish)

Lylo, Ihor. “Do pytannia pro shchodenne zhyttia lvivskykh mishchan XVI st. za inventarem osobystykh rechei Sofii Afendyk.” Visnyk Lvivskoho universytetu. Seriia istorychna 51 (2015): 632–645. (in Ukrainian)

Lylo, Ihor. “Skhidnozemnomorski produkty na stoli lvivskykh mishchan u XV–XVII st.” Narodoznavchi zoshyty 3 (141) (2018): 656–661. (in Ukrainian)

Lylo, Ihor, and Marianna Dushar. Kuchnia Lwowska. Kraków, 2023. (in Ukrainian)

Makłowiz, Robert. Ck Kuchnia. Kraków, 2015. (in Polish)

Malska, Marta. Turystychne kraieznavstvo, ch. I, Mishchanski gmerky ta shliakhetski herby v arkhitekturi mista Lvova: navchalnyi posibnyk. Kyiv, 2017. (in Ukrainian)

Millet, Amy. “Global Connections and Culinary Conceptions of Cultural Identity in Austrian Food Literature of the Nineteenth Century.” Journal of Austrian Studies 56, no. 2 (Summer 2023): 41–51. (in English)

Myśliwski, G. “Leges sumptuariae w średniowiecznym Lwowie.” In Świat średniowiecza. Studia ofiarowane Prof. H. Samsonowiczowi, ed. A. Bartoszewicz, G. Myśliwski, J. Pysiak, P. Żmudzki, 226–227. Warszawa, 2010. (in Polish)

Nadel-Golobič, Eleonora. “Armenians and Jews in Medieval Lvov. Their Role in Oriental Trade 1400–1600.” Cahiers du Monde russe et soviétique 20, no. 3/4 (1979): 345–388. (in English)

Namaczyńska, S. Kronika klęsk elementarnych w Polsce i w krajach sąsiednich w latach 1648–1696, t. 1. (in Polish)

Nelleke, Teughels. “Introduction.” In A Taste of Progress: Food at International and World Exhibition in the Nineteenth and Twentieth Centuries, ed. N. Teughels and P. Scholliers, 1–10. London, 2015. (in English)

Nelleke, Teughels. “Politics at the Table: Food and Power Relations at the 1935 Brussels International Exposition.” Food, Culture and Society (2021): 227–243. (in English)

Notaker, Henry. A History of Cookbooks: From Kitchen to Page Over Seven Centuries. Berkeley: University of California Press, 2017. (in English)

Nutzenadel, Alexsander, and Frank Trentmann, eds. Food and Globalization: Consumption, Markets and Politics in the Modern World. Oxford: Berg, 2008. (in English)

Norkowska, Marta, ed. Najnowsza kuchnia wytwórna i gospodarska, Cz. II. Kraków, 1909. (in Polish)

Parasecoli, Fabio, and Mateusz Halawa. “Designing the Future of Polish Food: How Cosmopolitan Tastemakers Prototype a National Gastronomy.” Gastronomica 22, no. 3 (2022): 8–18. (in English)

Penkała-Jastrzębska, Anna. “Czystość to nie tylko kubek do płukania gęby. O przedmiotach szlacheckiej higieny osobistej.” https://www.wilanow-palac.pl/czystosc_to_nie_tylko_kubek_do_plukania_geby_o_przedmiotach_szlacheckiej_higieny_osobistej.html (in Polish)

Plater, Stanisław. Jeografia wschodniey części Europy, czyli opis krajów przez wielorakie narody słowiańskie zamieszkałych obejmujący Prussy, Xsięztwo Poznańskie, Szląsk Pruski, Galicyą, Rzeczpospolitą Krakowską. Królestwo Polskie i Litwę. Wrocław, 1825. (in Polish)

Prszyboś, Adam. Michał Korybut Wiśniowiecki, 1640–1673. Kraków, 1984. (in Polish)

Pryvileii mista Lvova (XIV–XVIII st.), uporiadnyk Myron Kapral. Lviv, 1998. (in Ukrainian)

Rasp, Wilhelm. Opisanie zakładu dla mieszczan kalek u św. Łazarza we Lwowie. Lwów, 1867. (in Polish)

Różycki, Edward. “Alembekowie i ich księgozbiory.” In Staropolskie przepisy kulinarne: Receptury rozproszone z XVI–XVIII w., ed. J. Dumanowski, Dorota Dias-Lewandowska, Marta Sikorska, t. VII. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2017. (in Polish)

Rybarski, Roman. Handel i Polityka Handlowa Polski w XVI stuleciu. Poznań, 1928. (in Polish)

Schmidt, Michał. “Rachunkowość miejska Lwowa w XV wieku.” Średniowiecze Polskie i Powszechne 12 (2020): 209–226. (in Polish)

Shchodra, Olha. “Problemy serednovichnoi ta rannomodernoi istorii Ukrainy w doslidzhenniakh istorykiv Lvivskoho universytetu naprykintsi XX – na pochatku XXI st.” Visnyk Lvivskoho universytetu. Seriia istorychna 49 (2013): 199–209. (in Ukrainian)

Sitnik, Aleksander Krzysztof. “Inwentarze klasztoru i kościoła Bernardynów we Lwowie z czwartej ćwierci XVIII w.” Hereditas Monasteriorum 7 (2015): 351–433. (in Polish)

Skhidna torhivlia Lvova v seredyni XVI – pershiy polovyni XVII st., zbiornyk dokumentiv, uporiadnyk Volodymyr Kryvonos. Lviv: LNU imeni Ivana Franka, 2011. (in Ukrainian)

Smaki Nowej Galicji. Kołaczyce, 2014. (in Polish)

Stiazhkina, Olena. Smak radianskoho. Yizha ta yidtsi v mystetstvi zhyttia y mystetstvi kino (seredyna 1960-kh – seredyna 1980-kh rokiv). Kyiv, 2021. (in Ukrainian)

Stańczak-Wiślicz, Katarzyna. “Kuchnia Lwowska jako konstrukcja nostalgiczna.” In Galicja – mozaika nie tylko narodowa, t. II, 165–172. Warszawa, 2014. (in Polish)

Szymanderska, Hanna. Kuchnia polska. Potrawy regionalne. Warszawa, 2014. (in Polish)

Teslar, Antoni. Kuchnia polsko-francuska. Kraków, 1910. (in Polish)

Tetiana, Zaitseva. Antropolohiia mist ta miskoho prava na Ruskykh zemliakh Korony Polskoi v XIV – pershii polovyni XVII st. Dysertatsiia na zdobuttia stupenia doktora istorychnykh nauk (Rukopys). Kyiv, 2019. (in Ukrainian)

Tomaszewska-Bolałek, Magdalena. Tradycje kulinarne Polski. Warszawa, 2023. (in Polish)

Tsentralnyi Derzhavnyi Istorychnyi Arkhiv Ukrainy u Lvovi, f. 52, op. 2, spr. 25, 337, 1153, 500–507. (in Polish)

Tykholoz, Natalia. “Ne mozhuchy zadlia svoiei slabosty yisty maizhe nichoho (kharchuvannia Ivana Franka chasiv neduhy).” https://frankolive.wordpress.com/2019/02/04/ (in Ukrainian)

Van Damme, Ilja. “Food and Art in the Nineteenth Century.” Food and History 16/2 (2018): 3–12. (in English)

Viddil mystetstv Lvivska Biblioteka NAN Ukrainy imeni Vasylia Stefanyka, spr. № 7986. (in Ukrainian)

Vinnychenko, Oksana. “Testament lvivskoho patrytsiia Martsina Kampiana (1629 r.).” Visnyk Lvivskoho universytetu. Seriia istorychna (2017): 266–291. (in Ukrainian)

Voitovych, Leontii. “Iak kharchuvalas halytska elita v XI–XIV stolittiakh.” In Ihor Lylo, Lvivska kukhnia, Kharkiv (2018): 129–133. (in Ukrainian)

Voitovych, Leontii. Elita Halychyny: Sotsialno-politychni aspekty zhittia XI–XIV st. Lviv, 2012. (in Ukrainian)

Volumina Legum, Przedruk Zbioru Praw Staraniem xx. Piarów w Warszawie od roku 1732 do roku 1782, wydanego, nakładem i drukiem Jozafata Ohryzki, t.4, Petersburg, 1859. (in Polish)

Widacka, Hanna. “Uczta w Jaworowie.” Muzeum Pałacu Króła Jana III w Wilanowie. https://www.wilanow-palac.pl/uczta_w_jaworowie.html (in Polish)

Wijaczka, Jacek. “Czy europejski kryzys z lat 1569–1574 wpłynął na dzieje państwa Polsko-Litewskiego?”, Historyka. Studia Metodologiczne T. 53 (2023): 461–496. (in Polish)

Wolff, Larry. Europe: A History of Ideas. Oxford, 2000. (in English)

Woźniak, Piotr. Dziedzictwo kulinarne Europy Środkowo-Wschodniej. Lublin, 2022. (in Polish)

Wolff, Larry. Inventing Eastern Europe: The Map of Civilization on the Mind of the Enlightenment. Stanford, 1994. (in English)

Zaitseva, Tetiana. “Antropolohiia mist ta miskoho prava na Ruskykh zemliakh Korony Polskoi v XIV – pershii polovyni XVII st.” Dysertatsiia na zdobuttia stupenia doktora istorychnykh nauk (Rukopys). Kyiv, 2019. (in Ukrainian)

Zaiats, Orest. “Zvychai ta povsiakdenni praktyky lvivskoho tsekhu bahatykh kramiv v svitli tsekhovykh protokoliv XVI – pershoi tretyny XVII st.” Istoriia Torhivli, podatkiv ta myta, No. 1–2 (13–14), 2016:79–104. (in Ukrainian)

Zaprutko-Janicka, Aleksandra. Dwudziestolecie od kuchni. Kulinarna historia przedwojennej Polski. Społeczny Instytut Wydawniczy Kraków, 2017. (in Polish)

Zawadzki, Józef, Opisanie roślin w Litwie, na Wołyniu, Podolu i Ukrainie, dziko rosnących, jako i oswojonych, Wilno, 1830. (in Polish)

Zubyk, Roman. Gospodarka finansowa miasta Lwowa 1630–1650, Lwów, 1930. (in Polish)

Żukowski Jacek, “W kapeluszu i w delii, czyli ewenement stroju mieszanego w dawnej Rzeczypospolitej,” Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 1 (2009): 19–37. (in Polish)




DOI: http://dx.doi.org/10.30970/fhi.2025.26.4996

Посилання

  • Поки немає зовнішніх посилань.