КЛАСИФІКАЦІЯ РЕЛЬЄФУ КАР’ЄРІВ

Pavlo Horishnyj

Анотація


Запропоновано класифікаційні критерії поділу рельєфу кар’єрів (морфологічні, генетичні, вікові, динамічні). До морфологічних критеріїв належать: 1) знак форм, 2) розмір, 3) розмірність, 4) розміщення у просторі, 5) морфографічний тип, 6) планові обриси, 7) нахил, 8) складність. Генезис рельєфу кар’єрів може бути антропогенний (денудаційний, акумулятивний, складний) і природно-антропогенний (створені при непрямому впливі на рельєф). Генезис форм залежить від техніки, яку використовують у кар’єрах. Вирізняють три ієрархічні рівні рельєфу кар’єрів: макро-, мезо- і мікроформи. Мікрорельєф поділяють на дві групи: 1) створений власне антропогенними процесами; 2) створений сучасними (природно-антропогенними) геоморфологічними процесами.
Використовуючи всі критерії поділу неможливо створити класифікацію рельєфу кар’єрів, оскільки їх надто багато (понад 10). Отож запропоновано окремі класифікації елементів, форм рельєфу, генетичну та ієрархічну. Критеріями поділу для елементів рельєфу є нахил, складність, морфографічний тип, планові обриси; для форм рельєфу – знак форм, складність, планові обриси, морфографічний тип. Генетична класифікація передбачає дві категорії – елементи і форми природно-антропогенного та антропогенного походження. У першій категорії представлені такі види: водно-ерозійні, обвально-осипні, зсувні, суфозійні, еолові. Антропогенні форми поділені на денудаційні (вироблені), акумулятивні (насипні і намивні) та складні. Запропоновано 3–4-рангову ієрархію рельєфу кар’єрів. Відмінністю від попередніх класифікацій є впровадження нових об’єктів класифікації – складних елементів рельєфу.
Ключові слова: класифікація рельєфу кар’єрів, класифікаційні критерії, морфологія рельєфу кар’єрів, ієрархія рельєфу кар’єрів.


Повний текст:

PDF

Посилання


1. Azbukina E. N. (1975).Technogenesis and contemporary changes of the relief in the north-west of the Russian plain // Vestnik of the Leningrad University. Series Geography and Geology,2 (12), 123-132 (In Russian).

2. Horishnyy P. (2010). The morphology of quarry technoforms (on the example of Lviv region) // Physical geography and geomorphology, 1(58), 164-170 (In Ukranian).

3. Horishnyy P. (2016). Geomorphological structure of Rozvadiv quarry (Lviv region) // Problems of geomorphology and paleogeography of the Ukrainian Carpathians and adjacent areas, 1(6), Lviv, LUN im. I. Franko, 66-75 (In Ukranian).

4. Horishnyy P. (2016). Geomorphological mapping of quarries // Visnyk of Lviv Univ. Series Geography, 50, 119-130 (In Ukranian).

5. Zaycev G. A., Rubina E. A. (1987). Geomorphological mapping of the surface mining territories // Geomorphological mapping for economic purposes. Moscow, Moscow University Publ., 115-123 (In Russian).

6. Ivanov Ye. A. (2007). Landscapes of mining territories. Lviv, Publishing centre of Ivan Franko National University of Lviv, 334 pp. (In Ukranian).

7. Ivanov Ye. A. (2017). Natural and economic systems of mining areas in Western Ukraine: functioning, modeling, optimization. The thesis for the degree of Doctor of Geographical Sciences, specialty 11.00.11. Kyiv, 578 pp. (In Ukranian).

8. Koltun O. V. (2005). Analysis of classification of anthropogenic relief // Nauk. zapysky Ternop. pedahoh. univ., 1, 15-19 (In Ukranian).

9. Koltun O. V., Kovalchuk I. P. (2012). Anthropogenic geomorphology. Lviv, Publishing centre of Ivan Franko National University of Lviv, 194 pp. (In Ukranian).

10. Milkov F. N. (1974). Anthropogenic geomorphology // Nauchnyye zapiski Voronezh. Filiala VGO,3-9 (In Russian).

11. Molodkin P. F. (1987). Morphological and genetical classification of forms of anthropogenic relief // Problems of engineering geography Moscow, MFGO, 16-20 (In Russian).

12. Motorina L. V., Ovchinnikov V. A. (1975). Industry and land recultivation. Moscow, Mysl, 220 pp. (In Russian).

13. Simonov Yu. G. (1987). Geomorphological mapping for engineering evaluation of relief // Geomorphological mapping for economic purposes Moscow, Moscow University Publ., 173-181 (In Russian).

14. Fedotov V. I., Fedotov S. V. (2004). Technogenesis and technogenic relief of centre of Russian Plain // Vestnik Voronezh Univ. Series Geography and Geoecology, 1, 99-105 (In Russian).

15. Firsenkova V. M. (1987). Morphodynamic of the anthropogenic relief. Moscow, Institute of geography of the Academy of Sciences of USSR, 200 pp. (In Russian).

16. Lóránt Dávid (2008). Quarrying: an anthropogenic geomorphological approach // Acta Montanistica Slovaca Ročník 13, číslo 1, 66-74.




DOI: http://dx.doi.org/10.30970/gpc.2018.08.2024

Посилання

  • Поки немає зовнішніх посилань.