JAK PAMIĘTAJĄ POTRAWY I NACZYNIA. CHORWACKIE UCHENNE NARRACJE TOŻSAMOŚCIOWE

Анотація

Celem artykułu jest refleksja nad wykorzystaniem kodu żywieniowego (potraw oraz niezbędnych do ich przygotowania przedmiotów) w celu utrwalania i kształtowania chor­wackiej pamięci kulturowej, zwłaszcza dotyczącej przynależności do kręgu Śródziemno­morza. Analizowanym materiałem są teksty Veljka Barbieriego zebrane w czterech tomach pod wspólnym, znaczącym tytułem Kuharski kanconijer. Gurmanska sjećanja Meditera­na. Okołokulinarne opowieści – w których obok encyklopedycznej wiedzy, odwołań do źródeł historycznych i literackich, czy osobistych wspomnień obecna jest także literacka fikcja – wpisują się w chorwacki dyskurs tożsamościowy oraz budują pamięć kulturową. Nośnikami pamięci w badanych narracjach są pokarmy i naczynia, a ich pamiętanie obejmuje najstarsze dzieje przestrzeni, na której rozgrywają się opisywane historie (w tym mity) i spożywane są związane z nimi potrawy. Sama zaś przestrzeń wydarzeń jest miej­scem pamięci. Nośnik pamięci, jakim jest jedzenie i medium pamięci, jakim są kulinarne narracje Barbieriego, podobnie do innych nośników (mediów) pamięci nie są neutralnym przekaźnikiem treści, lecz elementem konstruującym ich wyobrażenia.

Słowa kluczowe: pamięć kulturowa, kulinaria, tożsamość, Śródziemnomorze, Veljko Barbieri